Praktyczne systemy
Technologia

Praktyczne systemy

Technologia

Praktyczne systemy

Systemy wspomagające mogą pomóc uniknąć wypadków lub zminimalizować ich skutki oraz obniżyć stres kierowcy. Volkswagen zawsze dążył do udostępnienia oferowanego przez nie komfortu możliwie wielu klientom. Prezentujemy zestawienie praktycznych systemów wspomagających.

W ostatnich latach systemy wspomagające rozwijały się bardzo szybko i w wielu kierunkach. Nowoczesne czujniki umożliwiły opracowanie lub udoskonalenie licznych rozwiązań, których celem jest wspieranie kierowcy w codziennych sytuacjach oraz poprawienie jego komfortu za kierownicą, a tym samym wzrost bezpieczeństwa oraz minimalizacja stresu. Najwyższym celem są praktyczne korzyści dla kierowcy.

Volkswagen zawsze dokładał starań, by debiutujące w modelach klasy premium rozwiązania z zakresu bezpieczeństwa i komfortu możliwie szybko przenieść do najbardziej popularnych klas samochodów. Dzięki takiej demokratyzacji systemów wspomagających oferta modelowa Volkswagena jest bardzo szeroka i marka jest w stanie zaoferować adekwatne rozwiązania dla każdego klienta.

Dostępność systemów jest uzależniona od modelu Volkswagena wybranego przez klienta oraz konfiguracji samochodu. Wszystkie ważne informacje na ten temat można znaleźć w Konfiguratorze online. W zakładce „Wyposażenie” ujęte są wszystkie oferowane dla danego modelu systemy. 

Bogatą ofertę systemów wspierających kierowcę oraz poprawiających bezpieczeństwo podróży oferowanych przez Volkswagena trudno jest przedstawić w tym krótkim tekście. Dlatego wybraliśmy dla Ciebie najlepsze i najpotrzebniejsze naszym zdaniem systemy, które opisujemy poniżej.

1. Podczas jazdy

Asystent utrzymania pasa ruchu Lane Assist

Asystent utrzymania pasa ruchu Lane Assist *

Godziny spędzone na jechaniu autostradą mogą powodować zmęczenie, bo często są monotonne. Tutaj pomaga asystent utrzymania pasa ruchu Lane Assist. Kamera wbudowana w stopkę lusterka wewnętrznego rejestruje linie ograniczające pas ruchu. Gdy system stwierdzi, że samochód zjeżdża z obranego pasa ruchu, zwróci kierowcy uwagę lekkim drżeniem kierownicy, a także w wybranych sytuacjach skoryguje kierunek jazdy.

Asystent zmiany pasa ruchu Side Assist *

Rozpoczynając zmianę pasa ruchu, np. podczas wyprzedzania, szczególnie przy dużym natężeniu ruchu, można nie zauważyć innych pojazdów. Side Assist ostrzega kierowcę diodą w lusterku zewnętrznym, jeżeli oceni, że zmiana pasa ruchu mogłaby być niebezpieczna, gdyż na sąsiednim pasie zbliża się inny pojazd lub znajduje się on w tzw. martwym polu widzenia. W połączeniu z Lane Assist system może dodatkowo ostrzec kierowcę wibracjami kierownicy oraz lekko skorygować kierunek jazdy. Działający przy prędkości powyżej 15 km/h Side Assist nie zwalnia jednak kierowcy z obowiązku zachowania ostrożności.

Asystent jazdy w korkach *

Jazda polegająca na ruszaniu i zatrzymywaniu jest męcząca i wzmaga w kierowcach wiele negatywnych emocji, z agresją włącznie. Volkswagen znalazł jednak sposób na uprzyjemnienie życia zmotoryzowanym. Jest nim asystent jazdy w korkach, czyli połączenie aktywnego tempomatu ACC i systemu Lane Assist, który działa przy prędkościach od 0 do 60 km/h. W ramach swoich możliwości system utrzymuje odpowiednią odległość od jadącego z przodu pojazdu i dostosowuje prędkość samochodu do ruchu panującego na drodze. Pomaga ponadto kierowcy utrzymać wybrany pas ruchu. Dzięki temu korek staje się trochę mniej denerwujący.

Aktywny tempomat ACC z automatyczną regulacją prędkości *

Komfort podczas długich podróży istotnie zwiększa aktywny tempomat ACC. Radarowa głowica systemu mierzy różnicę prędkości między Twoim Volkswagenem a samochodem jadącym z przodu, a następnie w płynny sposób dopasowuje bezpieczną odległość od niego. Jeżeli zdecydujesz się na wyprzedzanie jadącego przed Tobą pojazdu lub opuści on autostradę na zjeździe, Twój samochód powróci do ustawionej przez Ciebie prędkości. Najnowsza wersja aktywnego tempomatu ACC uwzględnia teraz również ograniczenia prędkości oraz dane dotyczące trasy przejazdu zaczerpnięte z systemu nawigacyjnego po to, by automatycznie dobrać właściwe tempo jazdy, aby była ona jak najbardziej płynna i efektywna. System korzysta z danych dostarczanych przez radar, kamery rozpoznające znaki drogowe oraz nawigację. Dzięki temu potrafi – w ramach swoich możliwości – dostosować prędkość do warunków jazdy, np. zwolnić przy ograniczeniu prędkości czy przed zakrętem.

Aktywny tempomat ACC z automatyczną regulacją prędkości *

2. Przy parkowaniu i manewrowaniu

Asystent wyjazdu z miejsca parkingowego

Asystent wyjazdu z miejsca parkingowego *

Wyjechanie tyłem z miejsca parkingowego, szczególnie przy dużym natężeniu ruchu na ulicy, jest trudny manewrem z powodu ograniczonego pola widzenia. Dużo lepszy wgląd w sytuację mają czujniki w tylnym zderzaku, które monitorują obszar z boków samochodów, nawet gdy kierowca jeszcze nie widzi tego, co dzieje się z lewej i prawej strony auta. W przypadku wykrycia poprzecznego ruchu, system ostrzeże kierującego sygnałem dźwiękowym i grafiką na ekranie. W przypadku braku reakcji ze strony kierowcy, aktywuje hamulce, by zapobiec kolizji, a przynajmniej ograniczyć jej skutki.

System obserwacji otoczenia Area View *

Mówi się, że kierowca powinien mieć oczy dookoła głowy. Oczywiście nie jest to możliwe, ale od czego mamy nowoczesną technologię! Inżynierowie Volkswagena opracowali system, który za pomocą czterech kamer obserwuje obszar wokół samochodu, a wydajny procesor przetwarza zebrane informacje, by na ekranie systemu nawigacyjnego lub radiowego mógł pojawić się obraz z wybranej przez kierowcę perspektywy. Z jego pomocą można nawet wyświetlić auto widziane z lotu ptaka.

System obserwacji otoczenia Area View

Asystent manewrowania z przyczepą Trailer Assist *

Cofanie z przyczepą to trudne zadanie nawet dla doświadczonych kierowców. By zestaw podążył we właściwym kierunku, nierzadko trzeba wykonywać ruchy kierownicą odwrotne do tych, które sprawdziłyby się w przypadku jazdy samochodem bez przyczepy. Trud tego zadania bierze jednak na siebie system Trailer Assist. Żeby cofać samochodem z przyczepą, kierowca zatrzymuje pojazd za miejscem, na które zamierza wjechać i załącza wsteczny bieg. Przyciskiem aktywuje system Park Assist. Na ekranie ukazuje się dżojstik do regulacji lusterek. Kierowca otrzymuje wskazówkę, jak wybrać właściwy kąt skrętu. Widzi również symbol przyczepy i grafikę przedstawiającą rzeczywisty kąt pod jakim ustawiona jest przyczepa oraz ten, który wybrał kierowca. Korzystając ze sterownika do regulacji lusterek kierowca wyznacza żądany kierunek ruchu samochodu i przyczepy. Trailer Assist automatycznie prowadzi zestaw samochód-przyczepa pod kątem, który wybrał kierowca. Po stronie kierowcy pozostaje obsługiwanie pedałów hamulca oraz gazu.

Trailer Assist

3. W nocy

Dynamic Light Assist

Dynamiczna regulacja świateł drogowych Dynamic Light Assist *

Nocne podróże upływające w rytmie niekończącego się przełączania świateł drogowych na mijania stają się przeszłością. Volkswageny wyposażone w system Dynamic Light Assist mają wbudowaną w stopkę wewnętrznego lusterka kamerę, która wykrywa inne pojazdy i wygasza tylko część strumienia światła, która mogłaby oślepiać innych uczestników ruchu. Oznacza to, że prawe pobocze, na którym mogą znajdować się piesi, zwierzęta czy inne przeszkody, praktycznie zawsze jest w pełni doświetlone – zupełnie jak przy jeździe na światłach drogowych – a jednocześnie nie ma obawy oślepienia kierowców pojazdów jadących z naprzeciwka.

4. W sytuacjach awaryjnych

Proaktywny system ochrony pasażerów PreCrash

Emergency Assist *

Zasłabnięcie kierowcy podczas jazdy bywa przyczyną poważnych wypadków – auto bez hamowania zjeżdża na przeciwległy pas lub wypada na pobocze. Nowoczesna technologia może ograniczyć to zagrożenie. Jeżeli kierowca zasłabnie (nie używa kierownicy, nie przyspiesza ani nie hamuje), system Emergency Assist przejmuje częściową kontrolę nad samochodem. Sygnałem ostrzegawczym i krótkim hamowaniem próbuje ocucić kierowcę. Jeżeli nie zareaguje on w żaden sposób (domyślnie – nie odzyska świadomości), Emergency Assist zaczyna w kontrolowany sposób zatrzymywać samochód, włączając przy tym światła awaryjne i „wężykując” pojazdem w ramach pasa ruchu, by ostrzec innych uczestników ruchu swoim nietypowym zachowaniem. Jeśli to nie pomoże, system w sposób kontrolowany zatrzyma samochód.

Proaktywny system ochrony pasażerów PreCrash *

Jeżeli kolizji nie da się uniknąć, w pewnych przypadkach niektóre systemy wspomagające mogą zwiększyć bezpieczeństwo pasażerów. System PreCrash rejestruje sytuacje zagrożenia i podejmuje działania chroniące w razie wypadku: napina pasy bezpieczeństwa pasażerów oraz zamyka prawie całkowicie okna i rozsuwany dach. Gdy niebezpieczeństwo minie, pasy zostają z powrotem poluźnione.

System monitorowania otoczenia Front Assist z ochroną pieszych

System monitorowania otoczenia Front Assist z ochroną pieszych

Przyczyną wielu wypadków jest niezachowanie bezpiecznej odległości lub chwila nieuwagi, które kończą się najechaniem na tył innego pojazdu. System Front Assist próbuje zapobiegać takim sytuacjom. Jeżeli odległość od jadącego z przodu pojazdu jest zbyt mała, system reaguje dwuetapowo. W pierwszej kolejności ostrzega kierowcę sygnałami dźwiękowymi o dojeżdżaniu do ostro hamujących lub jadących z niewielką prędkością samochodów lub przed pieszymi przechodzącymi przez jezdnię w odległości, która mogłaby grozić kolizją. Równolegle przygotowuje Volkswagena do awaryjnego hamowania, dosuwając klocki hamulcowe do tarcz oraz zwiększając czułość asystenta hamowania.

Jeżeli kierowca nie zareaguje, aktywowany jest drugi stopień ostrzeżenia w postaci szarpnięcia hamulcami. Gdy kierujący zacznie samodzielnie hamować, asystent siły hamowania ułatwi wykonanie tego manewru z dużą siłą, którą w razie potrzeby Front Assist zwiększy w stopniu umożliwiającym zatrzymanie pojazdu przed przeszkodą. Jeżeli natomiast kierowca w ogóle nie użyje pedału hamulca, Front Assist samoczynnie zahamuje, by zmniejszyć prędkość z jaką dojdzie do zderzenia i zminimalizować jego skutki lub – w idealnej sytuacji – uniknąć zderzenia.

System automatycznego hamowania po kolizji

System automatycznego hamowania po kolizji *

Na drogach szybkiego ruchu czy w miastach często dochodzi do kolizji wielu pojazdów, które są wytrącane z toru jazdy lub w niekontrolowany sposób odbijają się od siebie. Tym tak zwanym zderzeniom następczym może zapobiec system automatycznego hamowania po kolizji opracowany przez Volkswagena. Po zderzeniu system samoczynnie rozpoczyna hamowanie, aby uczestniczący w zderzeniu samochód w sposób niekontrolowany nie wjechał w nadjeżdżające z przeciwka pojazdy. Innowacyjne rozwiązanie zostało zauważone i nagrodzone przez działającą na rzecz bezpieczeństwa drogowego organizację Euro NCAP.

* Kierowca nie może zapominać, że wszystkie systemy wspomagające pracują wyłącznie w granicach swoich możliwości.

Zastrzeżenia prawne Volkswagen Group Polska Sp. z o.o.

Wszelkie prezentowane informacje, w szczególności zdjęcia, wykresy, specyfikacje, opisy, rysunki lub parametry techniczne, nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego oraz nie są wiążące i mogą ulec zmianie bez wcześniejszego powiadomienia. Prezentowane informacje nie stanowią zapewnienia w rozumieniu art. 556(1)§2 Kodeksu cywilnego. Volkswagen zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian w prezentowanych wersjach. Przedstawione detale wyposażenia  mogą różnić się od specyfikacji przewidzianej na rynek polski. Zamieszczone zdjęcia i opisy mają wyłącznie charakter poglądowy i mogą przedstawiać wyposażenie opcjonalne. Wiążące ustalenie ceny, wyposażenia i specyfikacji pojazdu następuje w umowie sprzedaży, a określenie parametrów technicznych zawiera świadectwo homologacji typu pojazdu. Zastrzegamy sobie prawo do zmian i pomyłek. Wszelkie  prezentowane informacje są aktualne na dzień publikacji. W celu uzyskania najnowszych informacji prosimy kontaktować się z Autoryzowanym Dealerem Marki Volkswagen.

Prezentowane ceny są wyłącznie cenami rekomendowanymi i obejmują podatek VAT (23%).

Z uwagi na ograniczenia technik drukarskich lub parametrów ekranu, na którym obraz jest wyświetlany, kolory przedstawione w niniejszym materiale mogą nieznacznie różnić się od faktycznych kolorów lakieru i materiałów.

Wszystkie produkowane obecnie samochody marki Volkswagen są wykonywane z materiałów spełniających pod względem możliwości odzysku i recyklingu wymagania określone w normie ISO 22628 i są zgodne z europejskimi świadectwami homologacji wydanymi wg dyrektywy 2005/64/WE. Volkswagen Group Polska sp. z o.o. podlega obowiązkowi zapewnienia wszystkim użytkownikom samochodów Volkswagen sieci odbioru pojazdów po wycofaniu ich z eksploatacji, zgodnie z wymaganiami ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Więcej informacji dotyczących ekologii znajdą Państwo na stronie Recykling samochodów.

Montaż akcesoriów w pojeździe może mieć wpływ na poziom zużycia paliwa/energii, emisję CO2 lub zasięg oraz może nastąpić najwcześniej po pierwszej rejestracji pojazdu, wyłącznie na Państwa życzenie.

Od 1 września 2018 r. wszystkie nowe pojazdy wprowadzane do obrotu w Unii Europejskiej muszą być badane i homologowane zgodnie z procedurą WLTP określoną w rozporządzeniu Komisji (UE) 2017/1151.  Prezentowane dane dotyczące wartości zużycia paliwa/energii, emisji CO2 lub zasięgu są danymi zgodnymi ze świadectwem homologacji typu wyznaczonymi zgodnie z procedurą WLTP.

Zasięg dla samochodów elektrycznych lub zasięg w trybie elektrycznym dla hybryd typu Plug-In może się różnić w zależności od wersji i wyposażenia oraz zamontowanych akcesoriów. W praktyce rzeczywisty zasięg różni się w zależności od stylu jazdy, prędkości, korzystania z dodatkowych odbiorników energii, temperatury zewnętrznej, liczby pasażerów, obciążenia ładunkiem i topografii terenu.

Systemy bezpieczeństwa działają wyłącznie w ramach ich technologicznych granic i nadal niezbędne jest zachowanie należytej ostrożności przez kierowcę. Kierowca musi być w każdej chwili gotowy do przejęcia kontroli nad pojazdem. Systemy wspomagające nie zwalniają go z odpowiedzialności za zachowanie szczególnej ostrożności. Sprawdź szczegóły korzystania z Volkswagen WeConnect na stronie www. Leasing klasyczny: Oferta dla przedsiębiorców. Suma opłat skalkulowana w oparciu o parametry: opłata wstępna 20%, okres leasingu 36 miesięcy, wartość końcowa 1%.  

Leasing dla przedsiębiorców. Materiał nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Kredyt "Jak Abonament" - Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 13,64%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 103873 zł, całkowita kwota do zapłaty 150216 zł, oprocentowanie zmienne 9,30%, całkowity koszt kredytu 46343 zł (w tym: prowizja  0 zł, odsetki 35558 zł, ubezpieczenie komunikacyjne na 1. rok 3807 zł, ubezpieczenie spłaty kredytu 6978 zł), 48 miesięcznych rat równych po 1607 zł; rata finalna 73087 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 7.07.2022 r. na reprezentatywnym przykładzie. Kredyt na wybrane modele Volkswagen Samochody Osobowe z rocznika 2022 przy skorzystaniu z ubezpieczenia komunikacyjnego i ubezpieczenia spłaty kredytu oferowanych przez Volkswagen Serwis Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. Niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego. Dostępność i warunki produktu mogą ulec zmianie. Warunki produktu określa umowa.  Raty leasingu "Jak Abonament" dla parametrów: 10% opłaty wstępnej, okres finansowania 48 miesięcy, limit roczny 15 000 km. Oferta dla Przedsiębiorców.

Volkswagen zwraca uwagę, że pewna liczba modeli Volkswagen ID. wyprodukowanych w Chinach została sprowadzona na rynki międzynarodowe nieoficjalnymi kanałami poza autoryzowaną siecią Volkswagena.  Nieautoryzowani sprzedawcy wprowadzają klientów w błąd, twierdząc, że oferowane przez nich modele Volkswagen ID. są objęte międzynarodową gwarancją. Volkswagen wskazuje, że pojazdy wyprodukowane w Chinach, na rynek chiński nie są objęte międzynarodową gwarancją, w tym również obejmującą Europejski Obszar Gospodarzy. Z uwagi na powyższe, wszystkie wymagania dotyczące naprawy i serwisowania, w tym korzystania z gwarancji i dobrej woli, nie mogą być podejmowane przez autoryzowanych dealerów lub jakikolwiek autoryzowany zakład serwisowy marki Volkswagen na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Volkswagen i oficjalny dostawca wewnątrzwspólnotowy nie mogą również zapewnić klientom Oryginalnych Części Volkswagen dla modeli sprzedawanych wyłącznie w Chinach, takich jak Volkswagen ID.6.  Klienci, którzy zdecydują się na zakup pojazdów za pośrednictwem nieautoryzowanych kanałów, powinni mieć świadomość, że oprócz braku możliwości serwisowania, gwarancji i dostaw części zamiennych, pojazdy te są wyposażone w wersję oprogramowania przeznaczoną na inny rynek. Podobnie jak w przypadku gwarancji i serwisu, nie może być ono obsługiwane przez dealerów Volkswagena. Dodatkowo nieoficjalnie importowane modele ID. zostały  wyprodukowane wyłącznie na warunki rynku chińskiego. Nie są więc homologowane na inne rynki ani dostosowane do ich specyficznych wymagań. Nie posiadają więc europejskiej homologacji i certyfikatu zgodności (CoC).  Volkswagen i oficjalny dostawca wewnątrzwspólnotowy pozostają zaangażowani w sprawy klientów, dlatego prosimy o zachowanie najwyższej ostrożności i ponownego przemyślenia zakupu modelu Volkswagen ID. za pośrednictwem nieoficjalnych kanałów. Zalecamy klientom wizytę u autoryzowanych dealerów w celu zapoznania się z najnowszą ofertą dostępnych modeli samochodów marki Volkswagen, które są oficjalnie dopuszczone do sprzedaży na danym rynku i posiadają ustaloną gwarancję oraz wsparcie serwisowe. Volkswagen i oficjalny dostawca chętnie zorganizują kontakt z autoryzowanymi dealerami.

*Obowiązuje do odwołania. Szczegóły u sprzedawcy. Polo Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w Polo Special Edition: 2 400 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Special Edition: 100 zł. Rabat 6000 zł. T-Roc Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w T-Roc Special Edition: 11 160 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Special Edition: 800 zł. Rabat 6000 zł. Nowy T-Cross Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w T-Cross Special Edition: 10 360 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Special Edition: 800 zł. Rabat 8000 zł. Touran Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Comfortline z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w Touran Special Edition: 25 000 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Comfortline i Special Edition: 3 300 zł. Rabat 5000 zł. Taigo Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w Taigo Special Edition: 9 560 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Special Edition: 800 zł. Rabat 3000 zł. Nowy Tiguan Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w Nowy Tiguan Special Edition: 22 380 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Special Edition: 800 zł. ID.3 Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Pro Performance z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w ID.3 Special Edition: 30 800 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro Performance i Special Edition: 4 600 zł. ID.4 Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Pro Performance z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w ID.4 Special Edition: 38 050 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro Performance i Special Edition: 4 600 zł. ID.5 Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Pro Performance z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w ID.5 Special Edition: 33 970 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro Performance i Special Edition: 4 600 zł. ID.7 Special Edition - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania wersji Special Edition do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w ID.7 Special Edition: 45 730 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro Performance i Special Edition: 9200 zł. Materiał może prezentować elementy wyposażenia dodatkowego lub opcjonalnego