Modele Polo 5 Type 6R (2009–2014) i 6C (2014–2017) obejmują wiele wersji, takich jak GTI, R WRC czy CrossPolo.

Poziomy wykończenia i edycje specjalne 

Mężczyzna oparty o swojego używanego małego Volkswagena
Dwie osoby i ich wszechstronne modele Volkswagena Polo
Polo 5 na drodze
Dwie osoby i ich mały model Volkswagena Polo 5
Mężczyzna oparty o swojego używanego małego Volkswagena

Główne atuty Volkswagena Polo 5

Główne atuty Volkswagena Polo 5

Mały, ale wszechstronny VW Polo w mieście

Poznaj wyjątkowe atuty wszystkich modeli z tej linii: styl, komfort, funkcjonalność i wiele innych, a także edycję specjalną Polo R WRC

Pracownik serwisu VW i kierowca samochodu Polo w warsztacie

Naprawy i przeglądy

Każdy kierowca dbający o swój samochód wie, że regularne przeglądy i serwis są niezbędne do utrzymania go w dobrym stanie.

Pracownik serwisu VW i kierowca samochodu Polo w warsztacie

Naprawy i przeglądy

Każdy kierowca dbający o swój samochód wie, że regularne przeglądy i serwis są niezbędne do utrzymania go w dobrym stanie.

VW Polo 5 na drodze w nocy

Części

Poznaj nasze części samochodowe: hamulce, rozrząd i reflektory.

Przejdź do sekcji Części
Dwie osoby i ich Polo 4 z akcesoriami dla starszych modeli

Oryginalne akcesoria Volkswagen

Oferujemy akcesoria, za pomocą których możesz wyposażyć swojego Volkswagena stosownie do własnych potrzeb.

Kup akcesoriaOpens an external link
Szczegółowy widok koła Volkswagena 5 z polerowaną obręczą – Akcesoria VW

Koła i opony

Polo – rozmiary opon i obręczy

Wysokość, szerokość, typ, przeznaczenie (letnie/zimowe): Koła i opony, na których Twój Volkswagen Polo przemierza drogi, są bardzo ważne.

Konfigurator

VW Polo jako samochód nowy

Czas na coś nowego? Za pomocą naszego konfiguratora możesz dokładnie dostosować Volkswagena Polo do swoich potrzeb.

Przejdź do konfiguratoraOpens an external link
Kobieta obok swojego nowego Volkswagena
© Volkswagen 2024

Zastrzeżenia prawne Volkswagen Group Polska Sp. z o.o.

Wszelkie prezentowane informacje, w szczególności zdjęcia, wykresy, specyfikacje, opisy, rysunki lub parametry techniczne, nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego oraz nie są wiążące i mogą ulec zmianie bez wcześniejszego powiadomienia. Prezentowane informacje nie stanowią zapewnienia w rozumieniu art. 556(1)§2 Kodeksu cywilnego oraz art. 43b ust. 2 pkt 2 lit. a-c Ustawy o prawach konsumenta. Volkswagen zastrzega sobie możliwość wprowadzenia zmian w prezentowanych wersjach. Przedstawione detale wyposażenia  mogą różnić się od specyfikacji przewidzianej na rynek polski. Zamieszczone zdjęcia i opisy mają wyłącznie charakter poglądowy i mogą przedstawiać wyposażenie opcjonalne. Wiążące ustalenie ceny, wyposażenia i specyfikacji pojazdu następuje w umowie sprzedaży, a określenie parametrów technicznych zawiera świadectwo homologacji typu pojazdu. Zastrzegamy sobie prawo do zmian i pomyłek. Wszelkie  prezentowane informacje są aktualne na dzień publikacji. W celu uzyskania najnowszych informacji prosimy kontaktować się z Autoryzowanym Salonem Marki Volkswagen.

Prezentowane ceny są wyłącznie cenami rekomendowanymi i obejmują podatek VAT (23%).

Z uwagi na ograniczenia technik drukarskich lub parametrów ekranu, na którym obraz jest wyświetlany, kolory przedstawione w niniejszym materiale mogą nieznacznie różnić się od faktycznych kolorów lakieru i materiałów.

Wszystkie produkowane obecnie samochody marki Volkswagen są wykonywane z materiałów spełniających pod względem możliwości odzysku i recyklingu wymagania określone w normie ISO 22628 i są zgodne z europejskimi świadectwami homologacji wydanymi wg dyrektywy 2005/64/WE. Volkswagen Group Polska sp. z o.o. podlega obowiązkowi zapewnienia wszystkim użytkownikom samochodów Volkswagen sieci odbioru pojazdów po wycofaniu ich z eksploatacji, zgodnie z wymaganiami ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Więcej informacji dotyczących ekologii znajdą Państwo na stronie Recykling samochodów.

Montaż akcesoriów w pojeździe może mieć wpływ na poziom zużycia paliwa/energii, emisję CO2 lub zasięg oraz może nastąpić najwcześniej po pierwszej rejestracji pojazdu, wyłącznie na Państwa życzenie.

Od 1 września 2018 r. wszystkie nowe pojazdy wprowadzane do obrotu w Unii Europejskiej muszą być badane i homologowane zgodnie z procedurą WLTP określoną w rozporządzeniu Komisji (UE) 2017/1151. WLTP zapewnia bardziej rygorystyczne warunki badania i bardziej realistyczne wartości zużycia paliwa i emisji CO2 w porównaniu do stosowanej to tej pory metody NEDC. Prezentowane dane dotyczące wartości zużycia paliwa i emisji CO2 są danymi zgodnymi ze świadectwem homologacji typu wyznaczonymi zgodnie z procedurą WLTP. Więcej informacji na temat WLTP na stronie: https://www.volkswagen.pl/pl/swiat-volkswagena/ochrona-srodowiska/wltp.html

Zasięg dla samochodów elektrycznych lub zasięg w trybie elektrycznym dla hybryd typu Plug-In może się różnić w zależności od wersji i wyposażenia oraz zamontowanych akcesoriów. W praktyce rzeczywisty zasięg różni się w zależności od stylu jazdy, prędkości, korzystania z dodatkowych odbiorników energii, temperatury zewnętrznej, liczby pasażerów, obciążenia ładunkiem i topografii terenu.

Systemy bezpieczeństwa działają wyłącznie w ramach ich technologicznych granic i nadal niezbędne jest zachowanie należytej ostrożności przez kierowcę. Kierowca musi być w każdej chwili gotowy do przejęcia kontroli nad pojazdem. Systemy wspomagające nie zwalniają go z odpowiedzialności za zachowanie szczególnej ostrożności. Sprawdź szczegóły korzystania z Volkswagen WeConnect na stronie https://www.volkswagen.pl/pl/connected-car/lacznosc/we-connect.html Leasing klasyczny: Oferta dla przedsiębiorców. Suma opłat skalkulowana na podstawie parametrów: opłata wstępna 20%, okres leasingu 36 miesięcy, wartość końcowa 1%. Leasing dla przedsiębiorców. Materiał nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Kredyt "Jak Abonament" - Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) wynosi 13,64%, całkowita kwota kredytu (bez kredytowanych kosztów) 103873 zł, całkowita kwota do zapłaty 150216 zł, oprocentowanie zmienne 9,30%, całkowity koszt kredytu 46343 zł (w tym: prowizja  0 zł, odsetki 35 558 zł, ubezpieczenie komunikacyjne na 1. rok 3807 zł, ubezpieczenie spłaty kredytu 6978 zł), 48 miesięcznych rat równych po 1607 zł; rata finalna 73087 zł. Kalkulacja została dokonana na dzień 7.07.2022 r. na reprezentatywnym przykładzie. Kredyt na wybrane modele Volkswagen Samochody Osobowe z rocznika 2022 przy skorzystaniu z ubezpieczenia komunikacyjnego i ubezpieczenia spłaty kredytu oferowanych przez Volkswagen Serwis Ubezpieczeniowy Sp. z o.o. Niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego. Dostępność i warunki produktu mogą ulec zmianie. Warunki produktu określa umowa. 

Raty leasingu "Jak Abonament" dla parametrów: 10% opłaty wstępnej, okres finansowania 48 miesięcy, limit roczny 15 000 km. Oferta dla Przedsiębiorców.

Volkswagen zwraca uwagę, że pewna liczba modeli Volkswagen ID. wyprodukowanych w Chinach została sprowadzona na rynki międzynarodowe nieoficjalnymi kanałami poza autoryzowaną siecią Volkswagena.  Nieautoryzowani sprzedawcy wprowadzają klientów w błąd, twierdząc, że oferowane przez nich modele Volkswagen ID. są objęte międzynarodową gwarancją. Volkswagen wskazuje, że pojazdy wyprodukowane w Chinach, na rynek chiński nie są objęte międzynarodową gwarancją, w tym również obejmującą Europejski Obszar Gospodarzy. Z uwagi na powyższe, wszystkie wymagania dotyczące naprawy i serwisowania, w tym korzystania z gwarancji i dobrej woli, nie mogą być podejmowane przez autoryzowanych salonów lub jakikolwiek autoryzowany zakład serwisowy marki Volkswagen na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Volkswagen i oficjalny dostawca wewnątrzwspólnotowy nie mogą również zapewnić klientom Oryginalnych Części Volkswagen dla modeli sprzedawanych wyłącznie w Chinach, takich jak Volkswagen ID.6.  Klienci, którzy zdecydują się na zakup pojazdów za pośrednictwem nieautoryzowanych kanałów, powinni mieć świadomość, że oprócz braku możliwości serwisowania, gwarancji i dostaw części zamiennych, pojazdy te są wyposażone w wersję oprogramowania przeznaczoną na inny rynek. Podobnie jak w przypadku gwarancji i serwisu, nie może być ono obsługiwane przez salony Volkswagena. Dodatkowo nieoficjalnie importowane modele ID. zostały  wyprodukowane wyłącznie na warunki rynku chińskiego. Nie są więc homologowane na inne rynki ani dostosowane do ich specyficznych wymagań. Nie posiadają więc europejskiej homologacji i certyfikatu zgodności (CoC).  Volkswagen i oficjalny dostawca wewnątrzwspólnotowy pozostają zaangażowani w sprawy klientów, dlatego prosimy o zachowanie najwyższej ostrożności i ponownego przemyślenia zakupu modelu Volkswagen ID. za pośrednictwem nieoficjalnych kanałów. Zalecamy klientom wizytę u autoryzowanych salonów w celu zapoznania się z najnowszą ofertą dostępnych modeli samochodów marki Volkswagen, które są oficjalnie dopuszczone do sprzedaży na danym rynku i posiadają ustaloną gwarancję oraz wsparcie serwisowe. Volkswagen i oficjalny dostawca chętnie zorganizują kontakt z autoryzowanymi salonami.

*Obowiązuje do odwołania. Szczegóły u sprzedawcy. Polo Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Polo Life Plus: 2 400 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus: 100 zł. Rabat: 10 000 zł. Polo R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Polo R-Line Plus: 9 800 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus: 800 zł. Rabat: 10 000 zł. Nowy T-Cross Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy T-Cross Life Plus: 10 470 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus: 800 zł. Rabat: 3 000 zł. Nowy T-Cross R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy T-Cross R-Line Plus: 15 930 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus:  800 zł. Rabat: 2 800 zł. Taigo Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Taigo Life Plus: 9 560 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus: 800 zł. Rabat: 4 000 zł. Taigo R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Taigo R-Line Plus: 14 200 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus: 800 zł. Rabat: 4 000 zł. T-Roc Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu T-Roc Life Plus: 11 490 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus: 800 zł. Rabat: 2 200 zł. T-Roc R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu T-Roc R-Line Plus: 15 730 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus: 800 zł. Rabat: 700 zł. Nowy Golf Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Golf Life Plus: 11 530 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus:  800 zł. Nowy Golf R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Golf R-Line Plus: 15 420 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus:  800 zł. Nowy Golf Edition 50 - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Style z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Golf Edition 50: 19 830 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Style i Style Plus: 1 500 zł. Oferta dla skrzyni manualnej Nowy Golf Variant Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Golf Variant Life Plus: 13 190 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus:  800 zł. Nowy Golf Variant R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Golf Variant R-Line Plus: 16 320 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus:  800 zł. Touran Comfortline Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Comfortline z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Touran Comfortline Plus: 26 650 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Comfortline i Comfortline Plus: 3 300 zł. Rabat: 5 000 zł. Nowy Tiguan Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Tiguan Life Plus: 23 060 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus:  800 zł. Nowy Tiguan R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Tiguan R-Line Plus: 18 150 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus: 1 700 zł. Nowy Tayron Life Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Life z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Tayron Life Plus: 20 690 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Life i Life Plus: 800 zł. Nowy Tayron R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Tayron R-Line Plus: 19 840 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus: 1 700 zł. Nowy Passat Business Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Business z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Passat Business Plus: 20 530 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Business i Business Plus:  800 zł. Nowy Passat R-Line Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji R-Line z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy Passat R-Line Plus: 14 610 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji R-Line i R-Line Plus:  800 zł. ID.3 Pure Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pure z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.3 Pure Plus: 15 350 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pure i Pure Plus: 6 600 zł. Rabat: 18 000 zł. ID.3 Pro Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.3 Pro Plus: 31 610 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro i Pro Plus: 4 600 zł. Rabat: 18 000 zł. ID.3 Pro S Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro S z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.3 Pro S Plus: 28 180 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro S i Pro S Plus: 4 600 zł. Rabat: 18 000 zł. ID.4 Pure Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pure z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.4 Pure Plus: 26 830 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pure i Pure Plus: 4 400 zł. Rabat: 12 800 zł. ID.4 Pro Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.4 Pro Plus: 39 160 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro i Pro Plus: 4 600 zł. Rabat: 25 000 zł. ID.4 GTX Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji GTX z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.4 GTX Plus: 34 480 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji GTX i GTX Plus: 8 800 zł. Rabat: 25 000 zł. ID.5 Pure Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pure z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.5 Pure Plus: 28 150 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pure i Pure Plus: 4 400 zł. Rabat: 3 700 zł. ID.5 Pro Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.5 Pro Plus: 34 270 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro i Pro Plus: 4 600 zł. Rabat: 35 000 zł. ID.5 GTX Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji GTX z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.5 GTX Plus: 35 700 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji GTX i GTX Plus: 8 800 zł. Rabat: 26 200 zł. ID.7 Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.7 Plus: 47 350 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro i Plus: 9 200 zł. Rabat: 40 000 zł. ID.7 GTX Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji GTX z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.7 GTX Plus: 48 510 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji GTX i GTX Plus: 11 040 zł. Rabat: 40 000 zł. Nowy ID.7 Tourer Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji Pro z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu Nowy ID.7 Tourer Plus: 47 440 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji Pro i Plus: 9 200 zł. Rabat: 40 000 zł. ID.7 Tourer GTX Plus - Przedstawiana korzyść to różnica kwoty wynikającej z porównania prezentowanego pojazdu do wersji GTX z analogicznym wyposażeniem w cenie katalogowej. Wartość wyposażenia uwzględniona w modelu ID.7 Tourer GTX Plus: 48 800 zł. Dopłata między analogicznymi silnikami dla wersji GTX i GTX Plus: 11 040 zł. Rabat: 40 000 zł. Materiał może prezentować elementy wyposażenia dodatkowego lub opcjonalnego